Vedat Ozan’ın Kokular Kitabı serisinin 4. cildi olan Lezzetler, okunmak üzere ofisteki masamın üzerinde beklerken gün boyunca yanıma gelen herkesin dikkatini çekti ve neredeyse herkes eline alıp inceleyerek kitap hakkında sorular sordu. Kitabın tasarımı insanlar için merak uyandırıyordu. Kitabın tasarımında gösterilmiş bu özen aslında içeriğinin bir yansıması olarak tezahür ediyordu. Kitaplarla çok fazla haşır neşir olmayan insanları, kalınlığıyla korkutabilecek bu kitap, anlatım tarzıyla ve verdiği bilgilerle keyifli bir okuma deneyimi sağlıyor.
Vedat Ozan’ı tanıyanlar olduğu gibi tanımayanlar da elbette vardır. Öncelikle kendisinden biraz bahsedelim. Kendisi koku uzmanı, koku tasarımcısı ve fotoğrafçı. İFSAK’ta fotoğraf eğitimleri alarak başlıyor fotoğrafçılığa, ancak koku ile ilgili aldığı akademik anlamda bir eğitimi yok. Çok küçük yaşlarından beri kokulara karşı ilgisi olduğundan bahsediyor ve bu tutkusu bir şekilde tekrar tetiklenerek profesyonel hayatının parçası oluyor. Bir röportajında “Bir gün parfüm yapayım diye bir merakla başlayıp sonrasında bugüne kadar geldim.” şeklinde kendini ifade ediyor. 2009-2012 arasında Açık Radyo’da Koku adlı programı hazırlayıp sundu. Türkiye’nin önde gelen dergilerinde koku ile ilgili söyleşileri yayımlandı. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde ise Kültürel İncelemeler Yüksek Lisans Programı’nda “Koku ve Duyuların Kültürel Tarihi” dersini vermeye devam ediyor. Yurt içinde ve yurt dışında, koku ile ilgili seminer ve konferanslara konuşmacı olarak katılıyor.
Serinin ilk kitabını, seriye de adını vermiş olan Kokular 2014 yılında yayımlandı. İkinci kitap Parfümler 2015 ve üçüncü Kültürler 2016 yılında. Serinin son kitabı Lezzetler ise 3 yıl aradan sonra 2019 yılında yayımlandı. Yazar bunun nedenini yine eğlenceli bir havayla kitabın ilk sayfalarında açıklıyor. Kitaplar birbirlerinin devamı olmadığı için tek tek veya ayrı ayrı da okunabilir.
Her Damak Zevkine Uygun Bir Kitap
Kitap oldukça düzgün bir Türkçe ile yazılmış. Anlatımı da sohbet ediyormuşçasına… Adeta Vedat Ozan ile bir şeyler içmek için buluşmuşsunuz da muhabbet ediyormuşuz gibi. Bazen laf lafı açıyor ve konu başka bir yerlere bağlanıyor. Mesela anlatımı güçlendirmek için kullanılan bazı ifadelerden sonra, o ifadenin açıklaması ve kökeninin ne olduğu yazar tarafından hikaye edilerek açıklanıyor.
Hayatınızda istisnasız her gün yeri olan ve hakkında hiç duymadığınız şeyleri öğrenebileceğiniz bir eser. Mesela, dünya genelinde sudan sonra en çok tüketilen içeceğin hangisi olduğunu biliyor musunuz? Kitabın sürprizini kaçırmayacağım, ancak bu içeceğin ortaya çıkış tarihinden, dünya geneline yayılmasına ve hangi yöntemler kullanılarak tüketildiğine; içindeki kimyasal bileşiklerden faydasına, neredeyse bu içecekle ilgili çoğu şeyi öğrenebileceğiniz bir kaynak niteliğinde. Bu konuyu detaylıca irdeledikten sonra Kısa Bir Giriş veya Uzun Bir Hatırlatma ile başlıyoruz. Seriye adını veren “koku” konusundan bahsetmezsek olmaz. Devamında ise kitabımızın konusu olan “lezzet”i algılamamız ve bunların bağlantısıyla ilgili önemli kısımları öğrendikten sonra kitabımıza daha entelektüel bir şekilde devam edebiliriz. Koku ve lezzet kavramlarının kesişim noktasındaki baharatlar da kitabın ana temalarından biri. Bu kitabı okumadan önce lezzet konusunun bu kadar farklı bağlantıları olabileceğini ve bu konuya tarihi, kültürel, çevresel anlamla yaklaşılıp değerlendirilebileceğini ve anlatılabileceğini tahmin edemezdim. Bu anlamda kitap sıkıcı olmayan bir anlatımla bilgilendirirken aynı zamanda farklı bakış açıları da kazandırıyor.
Kokular Kitabı IV – Lezzetler cildinin okuyucu kitlesi ne diye düşündüğümde, artık kendini yetişkin olarak tanımlayan herkes diyebilirim. Konular ne kadar derinleşse de anlatım o kadar sade ki anlaşılamayacak bir nokta barındırmıyor.
Yazar, ilgililerine kitabın sonunda önerilerde bulunuyor. Kitabın sonunda oldukça uzun bir okuma listesi ve kaynakça yer alıyor. Okuma listesinde, kitaplar, makaleler, konferans ve sempozyum bildirileri, tezler, ders planları ve kataloglar yer alıyor. Kitap içinde ayrıca bir kütüphane barındırıyor.