Kahvaltının günün en önemli öğünü olduğu sürekli vurgulanmaktadır. Çünkü uyuduğumuz süre boyunca vücut enerji ihtiyacını depolarından karşılar ve metabolizma en yavaş halinde çalışmaya devam eder. Büyüme, gelişme, vücut dokularının onarımı, yenilenmesi de gece uykusunda gerçekleşir. Kahvaltı yapan çocuklar yapmayanlara göre güne daha zinde başlarlar. Bunun nedenini birlikte inceleyelim.
Uyuduğumuz süre boyunca vücudumuz aç kalır ve bu uzun süreli açlıktan sonra günün ilk öğünü olan kahvaltı büyük bir önem kazanır. Metabolizmayı yeniden canlandırmak, vücudu güne hazırlamak, dikkat ve enerji kazanmak için vücudumuzun kahvaltı yapmaya ihtiyacı vardır. Bu nedenle uyandıktan sonra 1 saat içinde kahvaltı yapılmalıdır.
Hafta içi, uyku sersemliği, okula/işe yetişme telaşı gibi nedenlerle kahvaltıya vakit ayırmamak vücudumuza yaptığımız en büyük kötülüktür.
Kahvaltı Yapan Çocuklar ile İlgili Araştırmalar
Leeds Üniversitesi’nde (İngiltere), kahvaltının çocuk ve ergenlerdeki davranışsal ve akademik performansa etkisi üzerine yapılan, 36 farklı akademik çalışmanın derlenmesiyle hazırlanan makaleye göre kahvaltının beslenme kalitesi, mikro besin öğesi alımı, ağırlık kontrolü ve yaşam tarzı faktörleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğu kanıtlanmıştır.
Bu çalışma kahvaltının, çocuk ve ergenlerin davranışsal ve bilişsel gelişimleri ile beraber okul performanslarına da pozitif bir etki sağladığını ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra bu araştırmalar gösteriyor ki kahvaltı bütün çocuklarda bilişsel performansı artırmaktadır. Bu araştırmaların sonucunda kahvaltı yapan çocuk ve ergenlerde okul başarısı, yapmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur.
Health and Population dergisinde yayımlanan, kahvaltı yapan çocuklar ve yapmayan 10-16 yaş arası çocukların beslenme durumu ve okul performansını araştıran bir çalışmada da kahvaltının beslenme üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra kahvaltı yapan çocukların daha dikkatli olduğu ve öğrendiklerini daha iyi hatırlayabildiği gözlenmiştir. Kahvaltıyı atlamak, ertelemek veya geçiştirmek çocukların beslenme durumunu ve bilişsel performanslarını olumsuz yönde etkilemektedir.
10-16 yaş arasındaki 195 öğrenci ile yapılan bu araştırma sonucunda kahvaltı edenlerin etmeyenlere göre daha başarılı olduğu ve kahvaltı etmeyen öğrencilerin edenlere göre daha kilolu olduğu saptanmıştır.
Kahvaltı yapmayan çocuklarda açlık süresi daha da uzadığı için kendini güçsüz hisseder, dikkat, çalışma ve öğrenme yeteneği azalır, okul başarısı düşer. Yetişkinler için de benzer şeyler akademik yaşam ve iş yaşamı için geçerlidir. Bu nedenle çocuklar ve yetişkinler her sabah mutlaka kahvaltı yapılmalıdır. Kahvaltı yapan çocuklar güne zinde ve enerjik başlarlar, böylece hastalıklara karşı dirençli olurlar ve okul başarıları artar.
Kahvaltı örnekleri
| Bir bardak süt Bir yumurta Beş adet zeytin Domates/Salatalık Tam tahıllı ekmek | Bir bardak süt Tahin-pekmez Bir adet meyve Tam tahıllı ekmek |
| Bir bardak taze sıkılmış meyve suyu Peynirli omlet Tam tahıllı ekmek | Bir bardak süt Fıstık ya da fındık ezmesi Bir adet meyve Tam tahıllı ekmek |
| Bir bardak süt Tahıl gevreği Bir adet meyve | Bir bardak süt Bir yumurta 3-4 adet ceviz içi Tam tahıllı ekmek |
Beslenme Çantasına Neler Konmalı?
Öğrenciler okul çevresinde açıkta satılan ya da kantindeki besleyici değeri düşük, koruyucu ve katkı maddeler içeren, sağlıksız besinleri tüketmemelidir. İmkânlar çerçevesinde aşağıda 1. grupta bulunan besinlerden seçerek tam buğday ekmeği ya da çavdarlı ekmek arası sandviç yapılarak beslenme çantasına konabilir. Bunun yanında 2. gruptaki iyi yıkanmış sebze ya da meyveler öğrencilerin vitamin ihtiyacını karşılayacaktır. İçecek olarak ayran veya süt iyi bir seçimdir. Taze sıkılmış meyve suları enerji ve besin öğesi bakımından zengindir ancak besin öğesi kaybı olmaması için 5 dakika içerisinde tüketilmesi gerekmektedir.
| 1. Grup | Yumurta, peynir, ızgara köfte, haşlanmış tavuk, haşlanmış et |
| 2. Grup | Mevsimine uygun, iyi yıkanmış, taze sebze ve meyvelerden biri (domates, salatalık, marul, havuç, mandalina, elma, üzüm, kiraz, erik vb) |
Kahvaltının akademik başarıya etkisini inceleyen makaleye ulaşmak için tıklayınız.
