Taş Devri veya Mağara Adamı Diyeti olarak da adlandırılan Paleo diyeti, ismini Paleolitik Çağ’dan alır. Diyetin temel prensibi; Paleolitik Çağ’da yaşayan insanların beslenme alışkanlıklarını uygulamaya dayanır. Yaklaşık 2.5 milyon yıl önce başlayan Paleolitik Çağ’ı incelediğimizde bu dönemde henüz tarım uygulamalarının kullanılmadığı ve avcı-toplayıcı yaşamın benimsendiğini görebiliriz. Eski Taş Çağı olarak da adlandırılan bu dönemde yaşayan insanlar genelde yabani sebze, meyve ve avladıkları hayvanlar ile beslenmişlerdir. Göçebe yaşam süren Paleolitik dönem insanları ilk defa taştan yapılma av aletleri kullanmışlardır. Tarım uygulamalarının başlamasıyla birlikte Neolitik dönem başlamış ve Paleolitik dönem sona ermiştir.
Paleo Diyetinde Beslenme Şekli
Paleo diyetinde özellikle işlenmemiş gıdalar karşımıza çıkar. Tuz ve şeker kullanımı oldukça düşük düzeydedir. Yemeklerde işlenmemiş yağlar, rafine edilmemiş şeker kullanımı önerilir. Bakliyat ürünleri, süt ve süt ürünleri ise kaçınılan besinlerdendir. Modern tarımın ürünü olan tahıllar da Paleo diyeti tarafından reddedilir. Öğünlerde en fazla et ve balık ürünleri, meyve ve sebzeler görülür. Bu nedenle orta düzeyde yağ ve protein, düşük düzeyde karbonhidrat içeren bir diyet tipidir. Bol su tüketmek ve hareket bakımından aktif bir yaşam da Paleo tarzı beslenmenin bir parçası olarak kabul görür.
Paleo Diyeti ile Bir Gün
Örnek bir Paleo tarzı beslenmede güne yumurta ve sebze ile başlanabilir. Öğle yemeğinde tavuklu salata veya tavuklu sandviç tercih edilebilir. Akşam yemeğinde ise balık veya et tüketilebilir. Başlıca içecek olarak su kabul edilse de belli durumlarda bitki çayları da içilebilir. Ara öğünlerde ise; bir avuç kuru yemiş, bir miktar taze meyve, küçük bir havuç veya elma ile birlikte badem tüketilebilir.
Paleo Diyetinin Sağlığa Etkileri
Paleo diyetinin ortaya çıkış amaçlarında birisi, modern çağda kullanımı yaygınlaşan işlenmiş gıdalardan insanları uzak tutmaktır. Yakın zamanda yapılan çalışmalarda Paleo tarzı beslenme, bireylerde obezite ve metabolik sendrom riskinin azalmasına yardımcı olur. Lif oranı yüksek bir diyet olması nedeniyle de kilo korunumuna destek olur. A, C ve E vitaminlerince zengindir. Bu nedenle bağışıklığı güçlendirici özelliği bulunur. Fakat kalsiyum ve D vitamini yönünden eksik kalması nedeniyle her insanın uygulayabileceği bir diyet türü değildir. Özellikle çocuklar ve gebelerde önerilmemektedir.
Paleo Diyeti Uygulanabilirliği
Asıl amacı avcı-toplayıcı insanların yaşadığı dönemdeki beslenme şeklini örnek almak olsa da günümüzde bu şekli uygulamak oldukça zor. Diyetin işlenmiş gıdaları reddetmesi sağlık açısından oldukça faydalı. Fakat tahıl grubunun Paleo besin piramidine dahil olmaması, vücudun gereksinim duyduğu birçok vitamin ve mineralden uzak kalmasına neden oluyor. Aynı zamanda süt ve süt ürünlerinin de diyette bulunmaması da kalsiyum gibi gerekli minerallerin eksikliğini yaşatıyor. Bu nedenle Paleo diyeti her birey için uygun değildir. Özellikle büyüme çağındaki çocuklar için yetersiz sayılabilecek bir diyet türüdür. Yine gebe kadınlar için de tavsiye edilebilecek bir beslenme tarzı değildir. Sağlık açısından diyeti uygulamaya uygun olan kişiler ise ilk aşamada işlenmiş gıdaları öğünlerinden çıkarmalıdırlar. Diğer bir aşamada ise şeker tüketimini azaltabilirler. Bu şekilde beslenen kişiler aynı zamanda bol su içmeyi, yürüyüş ve egzersiz yapmayı unutmamalıdırlar.
