Glikoz, besinlerden aldığımız ve hücrelerimiz tarafından enerji kaynağı olarak kullanılan bir karbonhidrattır. Glikoz daha anlaşılır bir ifade ile basit şeker olarak da tanımlanır. Glikozun kandaki seviyesi, insülin ve glukagon adındaki iki hormon tarafından kontrol edilir. Diyabet ise ömür boyu süren ve pankreasın yeterince insülin salgılayamamasından kaynaklanan bir hastalıktır. Bireyin kan şekeri yükseldiğinde ağız kuruluğu, aşırı su içme, aşırı idrara çıkma gibi birçok belirti görülebilir. Aynı zamanda bu kişilerde glikoz hücre içine giremediği için hücreler glikoz yoksunluğu çeker ve bu da onlarda tatlı tüketme isteğinde artışa sebep olur. Diyabet hastaları bu tatlı isteği üzerine tatlı tüketmeye devam ederse şeker komasına girme ihtimalleri oluşur.
DİYABETLİ KİŞİLER HANGİ TATLILARDAN UZAK DURMALI?
Şekeri karbonhidratlar grubuna koymuştuk. Karbonhidratlar ikiye ayrılır. Bunlardan birincisi basit diğeri ise kompleks karbonhidratlardır. Basit karbonhidratlar kan şekerini hızlıca yükselten yiyeceklerdir. Örnek olarak sofra şekeri, bal, reçel, pekmez, marmelat, pasta, kek, hazır meyve suları, tatlı, çikolata, şekerli bisküvi helva ürünlerini verebiliriz. Bunun aksine nişasta gibi kompleks karbonhidratlarda kan şekerini yavaşça ve daha geç yükseltir. Bunlar ise sebze, meyve, tam buğday ya da tam tahıllı ekmek, esmer makarna, bulgur pilavı ve kuru baklagillerdir. Aslında meyve ve sebzeler yapı olarak basit karbonhidrat olsalar da vücutta kompleks karbonhidrat olarak davranırlar. Diyabet hastaları tatlı yerken yukarıda bahsedilen duruma dikkat etmelidirler.
DİYABET HASTALARI DA TATLI YİYEBİLİR
Diyabetliler de tatlı yiyebilir, ancak bizim için önemli olan kan şekerinin kontrolüdür. Diyete dost olan tatlılar ile porsiyon kontrolü yaparak kan şekeri kontrolü sağlanmalıdır. Bu sadece tatlı tüketimi için değil, kan şekeri hızlıca yükselten, beyaz ekmek ve beyaz un içeren besinler gibi basit karbonhidrat içeren besinlerin tüketimi için de geçerlidir. Diyete uygun tatlılar lif açısından ve protein açısından zengin olmalıdır. Diyabet hastaları tatlı tüketimi için mutlaka bir diyetisyene danışmalıdır. Yapay tatlandırıcılardan ise olabildiğince uzak durulmalıdır.
TATLI YAPARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Yenilen her tatlı diyabet hastalarına uygun hale getirilebilir. Sütlü tatlılar için tam yağlı süt kullanmak, şerbetli tatlılar için meyve şekerinden yararlanmak gibi bazı ufak tüyolarla tatlı ihtiyaçları giderilebilir. Şeker ya da esmer şeker hiç kullanılmamalıdır. Şeker olabildiğince doğal kaynaklardan elde edilmelidir. Basit şeker içermeyen ve lif oranı yüksek kuru üzüm, kuru kayısı, incir, ananas ve vişne gibi doğal meyveleri de tatlılarınızda kullanabilirsiniz.
Pekmez, üzüm ve muz gibi şeker oranı nispeten yüksek gıdalar tatlılara diyetisyen kontrolünde eklenmelidir. Kullanımına dikkat edilmelidir.
